„Demokracja po polsku” – spotkanie z Jackiem Żakowskim, 25.11.2016, 18:00, Łask, Dom Kultury, organizator: Klub Obywatelski Łask
Jacek Żakowski, pisarz i publicysta, nauczyciel akademicki. Na spotkaniu w Łasku mieliśmy niezwykłą przyjemność poznania go jako znakomitego komentatora zjawisk sceny społeczno-politycznej.
Sytuację w Polsce określa on jako rewolucję plebejską, odrzucającą wszelki dorobek kulturowy. I, co podkreśla, jest to rewolucja o zasięgu globalnym – USA, Wlk. Brytania, Węgry, Turcja, Polska, ale być może i Francja, Włochy, Grecja, Austria. Żakowski wskazuje, że jej konsekwencją jest rezygnacja społeczeństw z wolności na rzecz dyktatur. „Pojawienie się niepewności zmniejsza potrzebę wolności”. To efekt zachwiania zaufania do demokracji liberalnej wywołanej wzrostem dysproporcji podziału dóbr. Świat oczekuje nowych rozwiązań społeczno-politycznych w zakresie niwelacji strefy biedy. Być może rozwiązaniem tego problemu jest przyznanie obywatelom „dochodu obywatelskiego” umożliwiającego życie na poziomie adekwatnym do stanu rozwoju kraju.
Podnoszone w pytaniach kwestie:
Elektorat PiS. Tworzą go ludzie poniżeni przez system. Jeśli ci się nie udało, to jesteś tylko obciążeniem systemu. Władza poniżała takich ludzi, klasyfikując ich w kategorii zbędnego ciężaru.
Protesty kobiet. Jarosław Kaczyński popełnił błąd, nie rozumiejąc zjawiska rewolucji seksualności polskich kobiet, która miała miejsce w ostatniej dekadzie.
The day after. Obecnie jesteśmy skazani na inwestowanie w niepewne opcje – Nowoczesna, Razem. Być może rozwiązaniem problemu jest zmiana ustroju, np. na demokrację pośrednią, polegającą na jego odbudowaniu od dołu. W 1989 roku, nie mając wypracowanego własnego modelu demokracji, przyjęliśmy bezrefleksyjnie istniejący w świecie zachodnim wzorzec demokracji liberalnej – plan Balcerowicza. Należy podkreślić, że działo się to w stanie realnego zagrożenia bankructwem państwa.
Zamach stanu. Według Żakowskiego zamachu stanu dokonał prezydent Duda, nie przyjmując trzech legalnie wybranych sędziów Trybunału Stanu. W związku z tym Duda musi być w przyszłości osądzony i skazany przez Trybunał Stanu, jako odpowiedzialny za zamachu stanu.
Elity polityczne. Nastąpił upadek elit politycznych. Polityka stała się moralnym hazardem. A przy tym polskie uniwersytety stały się zaściankiem świata, skoro pracownicy wydziału prawa świadomie łamią Konstytucję.
„Między panem a plebanem” (Wydawnictwo Znak, 1995). Dyskusja pomiędzy Adamem Michnikiem i ks. Józefem Tischnerem, prowadzona przez Jacka Żakowskiego. Starcie dwóch koncepcji wolności: wolność od komunizmu (Michnik), czy wolność do progu biedy społecznej (Żakowski).
Język „wieleba”. Arogancja władzy wyraża się w stosowaniu w komunikacji ze społeczeństwem tzw. języku „wieleba” – my wiemy, czego wam trzeba. To wyraz zerwania komunikacji między władzą z dynamiczniej rozwijającą się świadomością społeczeństwa. Wciąż trzeba odwoływać się do poczucia związku społecznego w duchu równości władzy i obywateli.
Było to niezwykłe spotkanie, wypełnione refleksją nad polską racją stanu w perspektywie politycznych zjawisk o zasięgu globalnym.
___Piotr Kłoda